Trường THPT chuyên KHTN - ĐHKHTN - ĐHQGHN

Ngày 21/9/2025, Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên (ĐHKHTN, ĐHQGHN) đã tổ chức chương trình “Về nguồn” tại xã Vạn Phú, tỉnh Thái Nguyên – nơi từng gắn bó với những năm tháng sơ tán, học tập của 4 khóa đầu tiên khối Chuyên Toán A0 (1965-1969). Đây là sự kiện ý nghĩa nằm trong chuỗi hoạt động hướng tới kỷ niệm 60 năm truyền thống Chuyên Tổng hợp và 15 năm thành lập Trường THPT Chuyên KHTN.

Xã Vạn Phú – được thành lập từ tháng 7/2025 trên cơ sở sáp nhập ba xã Văn Yên, Vạn Thọ và Ký Phú – là mảnh đất từng là hậu phương quan trọng trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nơi đây đã trở thành điểm sơ tán, sinh sống và học tập của hàng trăm học sinh khối Chuyên Toán A0 bốn khóa đầu tiên, tiền thân của Trường THPT Chuyên KHTN ngày nay.

Trong những năm tháng khó khăn ấy, nhân dân địa phương đã dành cho thầy và trò sự đùm bọc, che chở bằng những bữa cơm rau sắn, những mái nhà tập thể, những chiếc giường nhường chỗ để học sinh an tâm học tập. Chính từ đây, những viên gạch đầu tiên cho sự hình thành và phát triển của ngôi trường đào tạo bồi dưỡng nhân tài đặc biệt đã được đặt nền móng.

Phát biểu tại chương trình, đồng chí Nguyễn Văn Cừ, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Vạn Phú nhấn mạnh: “Trong không khí trang trọng và xúc động, Đảng ủy, chính quyền và nhân dân xã Vạn Phú vô cùng vinh dự phối hợp với Trường THPT Chuyên KHTN, Trường ĐHKHTN – ĐHQGHN tổ chức chương trình ‘Về nguồn’. Đây không chỉ là dịp tri ân mà còn là niềm tự hào của chúng tôi khi đã góp phần nhỏ bé vào quá trình hình thành và phát triển của một mái trường đặc biệt – nơi đã và đang đào tạo nhiều thế hệ học sinh tài năng, đóng góp quan trọng cho sự phát triển của đất nước. Chúng tôi trân trọng ghi nhận nghĩa tình của các thế hệ học sinh Chuyên Tổng hợp, THPT Chuyên KHTN đã dành tặng địa phương những công trình thiết thực, từ xây dựng đường liên xóm, hỗ trợ cơ sở vật chất cho trường học, nhà văn hóa đến dựng bia di tích để lưu giữ truyền thống cho thế hệ mai sau.”

Trong không khí ấm áp của buổi “Về nguồn”, nhiều cựu học sinh đã xúc động nhớ lại những năm tháng sơ tán. GS.TSKH. Trần Văn Nhung, nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, cựu học sinh A0 khóa 1 chia sẻ: “Năm 1965, chúng tôi về Văn Yên trong cảnh bom đạn ác liệt. Vậy nhưng, ngay tại vùng đất này, các bài giảng khoa học, thậm chí có cả của nhà Toán học lừng danh thế giới như Alexandre Grothendieck, vẫn được vang lên. Chúng tôi cùng nhân dân chia sẻ từ mớ rau, củ sắn đến khó khăn hàng ngày, để rồi tình nghĩa ấy trở thành ký ức không thể nào quên. Bia di tích được dựng hôm nay chính là minh chứng sống động để nhắc nhở các thế hệ sau về truyền thống và cũng là niềm tự hào giới thiệu với bạn bè quốc tế: chính từ mảnh đất gian khó này, một nền khoa học đã được sinh ra.”

Đồng chí Ngô Văn Thanh, Bí thư Chi bộ xóm Đình 2, bày tỏ: “Sự trở lại của các thầy cô, cựu học sinh khối chuyên Toán A0 Tổng hợp và học sinh Trường THPT Chuyên KHTN hôm nay là niềm vui lớn lao cho bà con quê hương. Đó cũng là minh chứng sống động cho tinh thần vượt khó, hiếu học và khát vọng vươn lên của những thế hệ học sinh Chuyên Tổng hợp trong gian khó, để từ đó trưởng thành, trở thành nhà khoa học, nhà giáo, kỹ sư, bác sĩ, chiến sĩ và nhà quản lý, đóng góp cho đất nước. Đây là niềm tự hào và cũng là động lực cho thế hệ trẻ Vạn Phú tiếp bước.”

Đại diện Nhà trường, TS. Lê Công Lợi – Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên KHTN khẳng định: “Ngày 14/9/1965, Phó Thủ tướng Phạm Hùng đã ký quyết định thành lập lớp Chuyên Toán đặc biệt tại Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Trong bối cảnh kháng chiến, 4 khóa đầu tiên A0 đã học tập tại Văn Yên – nay là Vạn Phú. Chính từ 151 học sinh sơ khai ấy, Trường THPT Chuyên KHTN đã phát triển mạnh mẽ, trở thành ngôi trường giàu truyền thống và thành tích. Thành công hôm nay, chúng tôi luôn biết ơn sự đùm bọc của nhân dân Vạn Phú – nơi đã dành cho các thế hệ học sinh Chuyên những điều kiện sống và học tập quý giá trong hoàn cảnh khó khăn nhất.”

Tại chương trình, các thế hệ học sinh A0 và Trường THPT Chuyên KHTN đã trao tặng: 50 triệu đồng cho Quỹ Khuyến học xã Vạn Phú. Nhiều kỷ vật kỷ niệm 60 năm và công trình tri ân: Bia kỷ niệm tại Trường Tiểu học Văn Yên, hệ thống dù che, ghế inox cho nhà văn hóa xóm Đình 2 và công trình mở rộng đường xóm Đình 1.

Khánh thành Bia kỷ niệm tại khuôn viên Trường Tiểu học Văn Yên, Vạn Phú, Thái Nguyên – nơi ghi dấu sự hiện diện của lớp Toán đặc biệt A0 trong giai đoạn 1965–1969. Đây là biểu tượng tinh thần của sự gắn kết giữa thầy trò Trường THPT Chuyên KHTN và mảnh đất Vạn Phú giàu truyền thống.

Trường THPT Chuyên KHTN là đơn vị THPT Chuyên trực thuộc Trường ĐHKHTN, ĐHQGHN, được thành lập ngày 4/6/2010 trên cơ sở sáp nhập các khối chuyên Toán – Tin, Vật lý, Hóa học, Sinh học của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội trước đây.

Từ một lớp Chuyên Toán 38 học sinh năm 1965, đến nay Nhà trường đã phát triển với hơn 1.800 học sinh, 69 cán bộ, giáo viên cơ hữu (trong đó có 22 tiến sĩ, 42 thạc sĩ). Trong 60 năm, các khối chuyên đã đào tạo nên nhiều thế hệ học sinh ưu tú, giành hàng trăm huy chương quốc tế trong các kỳ Olympic Toán, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Tin học và mới nhất là Olympic Trí tuệ nhân tạo. Từ mái trường này, nhiều cựu học sinh đã trở thành những nhà khoa học tầm cỡ quốc tế như GS. Ngô Bảo Châu (Huy chương Fields 2010), GS. Đàm Thanh Sơn (Giải thưởng Dirac 2018), cùng nhiều nhà lãnh đạo, doanh nhân và trí thức uy tín.

Chương trình “Về nguồn” đã trở thành dịp để thầy và trò Trường THPT Chuyên KHTN tri ân mảnh đất Vạn Phú – nơi khởi nguồn của khối Chuyên Tổng hợp, đồng thời cũng là nguồn động lực để các thế hệ học sinh hôm nay tiếp nối truyền thống, nuôi dưỡng hoài bão và khát vọng cống hiến cho quê hương, đất nước.

Link nguồn: HUS